‘การเล่น’ และ บันได 7 ขั้นสู่ศตวรรษที่ 21
.
บันได 7 ขั้นสู่ศตวรรษที่ 21 คืออะไร?
.
บันได 7 ขั้นสู่ศตวรรษที่ 21 คือแนววคิดของ นายแพทย์ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์ ที่กล่าวว่าการเลี้ยงลูกให้มี Executive Function หรือ EF นั้น เด็กควรที่จะได้รับการดูแลจากคุณพ่อคุณแม่ตามบันได 7 ขั้น ซึ่งหากสามารถทำตามขั้นบันไดในแต่ละขั้นให้สมบูรณ์ เด็กย่อมมี โอกาสประสบความสําเร็จในชีวิตได้มากกว่า
.
หลักการของ EF คือการที่เด็กรู้จักกำหนดเป้าหมาย วางแผน และลงมือทำสิ่งต่าง ๆ ให้สำเร็จ ซึ่งเป็นทักษะที่จำเป็นอย่างยิ่งต่อโลกในศตวรรษที่ 21 ที่ทุกอย่างซับซ้อนและเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว เด็กที่สามารถปรับตัว มีความยั้งคิด ยืดหยุ่น และมุ่งมั่นในสิ่งที่ทำ ย่อมที่จะมีโอกาสในใช้ชีวิตที่ตอบโจทย์โลกในปัจจุบัน
.
ตามบันได 7 ขั้นสู่ศตวรรษที่ 21 ของหมอประเสริฐ จะสังเกตุได้ว่าบันได 3 ขั้นแรกจะเปรียบเหมือนรากฐานของการสร้างความเชื่อใจระหว่างพ่อแม่และลูก ส่วนขั้นที่ 4 – 7 จะเป็นการเรียนรู้ทักษะที่จำเป็นต่อโลกในปัจจุบันโดยขึ้นบันไดทั้ง 7 ขั้นประกอบไปด้วย
.
บันไดขั้นที่ 1: แม่มีจริง (Object Constancy) – มอบความรักความอบอุ่นให้ลูก
.
บันไดขั้นนี้ควรเกิดขึ้นตั้งแต่ลูกยังเป็นทารก ซึ่งคือการทำให้ลูกรู้ว่าแม่นั้นมีอยู่จริงผ่านการมอบความรักความอบอุ่น กอดลูก และให้เวลากับเขาให้ได้มากที่สุด โดยเฉพาะในช่วง 6 เดือนถึง 1 ปีแรกของชีวิต
.
บันไดขั้นที่ 2 : สร้างสายสัมพันธ์ (Attachment) – พ่อแม่เล่นกับลูก
.
หลังจากที่ลูกเรียนรู้ว่าแม่มีอยู่จริงแล้วก็ถึงช่วงเวลาเชื่อมความสัมพันธ์ระหว่างพ่อแม่และลูก ในช่วงวัย 1-3 ปี คือเวลาที่พ่อเเม่ควรเล่นกับลูก ให้เวลากับเขาให้ได้มากที่สุด เพราะคือการทำให้ลูกรู้สึกสบายใจ ปลอดภัยที่ได้อยู่กับพ่อแม่ ซึ่งเป็นรากฐานสำคัญต่อการเลี้ยงดูลูกในอนาคต
.
บันไดขั้นที่ 3 : สร้างตัวตน (Self) – วัยแห่งการเล่นอิสระ
.
บันไดขั้นที่สามอยู่ในช่วงเวลาที่เด็กเริ่มที่จะมีความคิดอิสระ และแยกออกจากพ่อแม่ซึ่งเป็นช่วงเวลาของการสร้างตัวตนนั่นเอง สิ่งที่พ่อแม่ควรสนับสนุนคือการเปิดโอกาสให้ลูกได้ “เล่นอิสระ (Free Play)” โดยไม่ชี้นำ แต่คอยสนับสนุนลูกในการเล่นอยู่ห่าง ๆ การเล่นอิสระจะทำให้เขาได้สำรวจและทดลองสิ่งใหม่ ๆ ด้วยตัวเอง และเรียนรู้จากประสบการณ์ที่เกิดขึ้นในขณะเล่น สิ่งเหล่านี้จะเป็นทักษะที่นำไปสู่การสร้างตัวตนของเด็กนั่นเอง
.
บันไดขั้นที่ 4 : การนับถือตนเอง (Self Esteem) – แรงผลักในการพัฒนาตนเอง
.
หลังจากที่เด็กได้สำรวจตัวเองผ่านการเล่นสักระยะหนึ่งและ การสร้าง Self Esteem หรือ การมนับถือตนเอง นั้นสำคัญเป็นอย่างยิ่ง เพราะจะเป็นแรงผลักดันให้เขาพัฒนาตนเอง และมีความพยายามในการทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งให้สำเร็จ ซึ่งหากทำได้เขาจะมี Self Esteem และความมั่นใจในการทำสิ่งอื่น ๆ ได้ในอนาคต
.
บันไดขั้นที่ 5 : ควบคุมตัวเอง (Self Control) – สามารถเล่นหรือทำกิจกรรมได้สำเร็จด้วยตัวเอง
.
การควบคุมตนเองคือรากฐานสำคัญของ EF โดยเวลาที่สำคัญในการสร้าง Self Control คือช่วง 3-7 ปี หรือปฐมวัย สิ่งที่ควรทำคือ “การเล่น” นอกจากการเล่นจะทำให้เด็กได้เจอสิ่งใหม่ ๆ แล้ว เด็กยังเรียนรู้การแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า คิดวิเคราะห์สถานการณ์ที่เจอ และรู้ที่จะควบคุมจิตใจและร่างกายของตัวเองตามประสบการณ์จากการเล่นที่ได้เจอมา
.
บันไดขั้นที่ 6 : EF (Executive Functions) – พัฒนาการของสมอง
.
บันได 5 ขั้นที่ผ่านมาคือการวางรากฐานสำหรับการสร้าง EF ซึ่งขั้นที่ 6 นี้คือการที่เด็กจะพัฒนากระบวนการทำงานของสมองส่วนหน้าที่เกี่ยวข้องกับความคิด ความรู้สึกและการกระทำ ซึ่งมีความสำคัญต่อการตัดสินใจ การวางเเผนและการบริหารจัดการในชีวิตประจำวันของเรา ซึ่งเด็กอายุระหว่าง 3-7 ปีเป็นช่วงเวลาที่เด็กสามารถพัฒนา EF ได้ดีที่สุด เพราะเป็นช่วงที่สมองส่วนหน้ามีการพัฒนามากที่สุด สามารถอ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับ EF ได้ที่ https://www.facebook.com/leeway.th/posts/517332648839629/
.
บันไดขั้นที่ 7 : ทักษะศตวรรษที่ 21 – เรียนรู้ทักษะที่จำเป็นในโลกปัจจุบัน
.
บันไดขั้นสุดท้ายนี้คือการที่เด็กมีทักษะที่จำเป็นต่อการใช้ชีวิตในโลกปัจจุบัน ซึ่งคือการพัฒนาทักษะ การเรียนรู้ และประสบการณ์ต่าง ๆ ของเด็กตั้งแต่บันไดขั้นแรกจากถึงขั้นที่ 6 นั่งเอง
.
แนวคิดบันได้ 7 ขั้นนี้เป็นหลักคิดที่ทุกครอบครัวสามารถปฏิบัติได้จริง โดยเฉพาะการใช้ “การเล่น” ที่ไม่มีต้นทุน คนทุกกลุ่มทุกชนชั้นสามารถทำได้โดยไม่ต้องเสียตังค์เลยสักบาท เพียงแค่คุณพ่อคุณแม่ต้องตระหนักถึงความสำคัญและให้เวลาลูกเล่นและสนับสนุนการเล่นของเขาให้ได้มากที่สุดนั่นเอง
.
.
.
อ้างอิง:
.
หนังสือเลี้ยงลูกอย่างไรให้ได้ EF
ทำโดย : Leeway การเรียนรู้ผ่านการเล่น

Leeway #play #parent #เล่นเปลี่ยนโลก #parentswaysoflearning #30นาทีเล่นอิสระทุกวันสร้างพลังสุข #playworker #บันได7ขั้นสู่ศตวรรษที่21 #หมอประเสริฐ #letsplaymore #พากันเล่นที่ไหน #พากันเล่นอะไร #พากันเล่น(กับใคร) #พากันเล่นทำไม